สองคน ยลตามช่อง
คนหนึ่งมอง เห็นโคลนตม
คนหนึ่ง ตาแหลมคม
เห็นดวงดาว อยู่พราวพราย
 - - ภราดา ฟ. ฮีแรห์ แห่งอัสสัมชัญ - -

คนสองคนมองผ่านช่องเดียวกัน
คนหนึ่งมองเห็นโคลนตมสกปรก
อีกคนกลับมองเห็นผืนฟ้าพร่างพรายด้วยดวงดาว
ทำไมทั้งสองคนเห็นต่างกัน ทั้งๆที่มองผ่านกรอบเดียวกัน

นั่นเป็นเพราะวิธีการมองของทั้งคู่ต่างกัน สิ่งที่เห็นจึงไม่เหมือนกัน คนหนึ่งมองต่ำ ก็เห็นแต่โคลน อีกคนมองสูง ก็จะเห็นแผ่นฟ้ากว้าง

เช่นเดียวกับปัญหา โดยสภาพของมันเอง ปัญหาก็เป็นเพียงอะไรบางอย่างที่เรียกร้องการเอาใจใส่ คล้ายๆกับการที่แฟนคุณเรียกร้องเอาจากคุณ หากคุณสามารถจัดการกับปัญหาได้อย่างเหมาะสม ปัญหาก็จะไม่เป็นปัญหาอีกต่อไป

และถ้าหากว่าปัญหานั้น ไม่ได้เกิดขึ้นกับคุณคนเดียว หากแต่เกิดขึ้นกับทุกคนในธุรกิจเดียวกับคุณ การที่คุณสามารถหลุดออกจากปัญหาได้ แต่คนอื่นในธุรกิจที่ไม่สามารถดิ้นหลุดจากบ่วงปัญหา กลายเป็นวิกฤติรัดคอคนนั้น นั่นก็จะกลายเป็นโอกาสของคุณในธุรกิจไปในทันที

ทัศนคติของคุณต่อสิ่งที่มองจึงมีความสำคัญ เพราะมันจะกำหนดปฏิกิริยาโต้ตอบต่อสิ่งนั้นของคุณ

มีเรื่องเล่าเรื่องหนึ่ง ความว่า บริษัทผู้ผลิตรองเท้าสองแห่งที่เป็นคู่แข่งกัน ได้ส่งตัวแทนขายของตนไปสำรวจตลาดยังเกาะแห่งหนึ่ง ผู้แทนของบริษัทแรกรายงานกลับมาว่า คนที่นี่ไม่นิยมสวมรองเท้า บริษัทไม่มีโอกาสขยายตลาดที่นี่แต่อย่างใด

ในขณะที่ผู้แทนของอีกบริษัทหนึ่งรายงานกลับมาว่า คนที่นี่ยังไม่มีรองเท้าสวมเลย โอกาสของบริษัทจึงมีอยู่มาก

สิ่งที่ผู้แทนทั้งสองมอง เป็นสิ่งเดียวกัน แต่สิ่งที่เห็นกลับต่างกัน เราคงไม่อาจบอกได้ว่าใครเห็นถูก ใครเห็นผิด แต่เราสามารถบอกได้ว่า บริษัทแรกไม่มีโอกาสได้การค้าเพิ่มขึ้น สิ่งที่สูญเสียไปก็คือโอกาส(ที่อาจจะมีหรือไม่มีจริงก็ได้) แต่ก็ไม่ต้องเสียอะไรกับการลงทุนนอกจากค่าเดินทางของผู้แทนคนนั้น

ส่วนบริษัทที่สอง มีโอกาสที่จะได้การค้าเพิ่มขึ้น เช่นเดียวกับโอกาสที่จะขาดทุนจากการลงทุนที่ไปไม่ถึงเป้าหมายที่เห็น

การมองแบบผู้แทนคนแรก เป็นการมองแบบอนุรักษ์ พยายามรักษาสภาพเดิมไว้ ไม่ชอบความเสี่ยง ส่วนผู้แทนคนที่สองจะมองแบบนักปฏิรูป เน้นการมองไปข้างหน้า พยายามมองหาสิ่งที่ทำได้ ไม่มีวิธีไหนผิด หรือถูกทั้งหมด

หากคุณไปเดินเล่นในสวนไม้ดอกนานาพรรณ แล้วผมถามคุณว่า คุณเห็นดอกไม้สีม่วงหรือไม่ อยู่ที่ไหนบ้าง บางคนอาจเห็น บางคนอาจไม่เห็น แต่ถ้าให้คุณกลับไปหา เกือบทุกคนจะได้เห็น (ก็คงต้องยกเว้นบางคนที่ไม่รู้หรือแกล้งไม่รู้ว่าดอกไม้คืออะไร สีม่วงเป็นยังไง หรือไม่ก็ขี้เกียจเดินกลับไปกลับมา)

และเมื่อคุณกลับมาตอบคำถามนี้ ถ้าผมถามต่อไปว่า คุณเห็นลายแทงขุมทรัพย์ที่ผมซุกไว้โคนต้นเจ้าไม้ดอกสีม่วงต้นนึงหรือไม่ เช่นเดียวกัน บางคนอาจเห็น บางคนอาจไม่เห็น แต่ถ้าให้กลับไปหา เกือบทุกคนจะเห็น

นี่เป็นเรื่องธรรมดา ที่เรารู้ แต่เราไม่ได้คิดถึงว่า เราสามารถจะหาได้เจอ ถ้าเรารู้ว่าเรากำลังมองหาอะไร
มันต้องเริ่มต้นที่ว่า เราต้องรู้ก่อนว่า เรากำลังมองหาอะไร

ผู้แทนคนแรกมาเพื่อมองหาเหตุที่ไม่ควรลงทุน ส่วนผู้แทนคนที่สอง มาเพื่อมองหาเหตุที่ควรลงทุน ทั้งสองคนต่างก็ได้เจอสิ่งที่ตนมองหา

สำหรับผู้แทนคนที่สอง หรือผู้บริหารในบริษัทนั้น เมื่อได้เห็นโอกาสแล้ว ก็จะต้องมองหาวิธีการที่จะเปิดตลาดรองเท้าสำหรับคนที่ไม่เคยรู้จักรองเท้ามาก่อน แต่อย่างที่กล่าวมาแล้ว เมื่อเขารู้ว่าเขาจะมองหาอะไร เขาก็จะพบสิ่งที่เขาจะหา เมื่อเขามองหาวิธีเปิดตลาด เขาก็จะได้วิธีเปิดตลาดเยอะแยะไปหมด แต่เนื่องจากมีทรัพยากรจำกัด เขาไม่สามารถนำทุกวิธีมาใช้ เขาจึงต้องตัดสินใจเลือกวิธีที่เขาคิดว่าเหมาะสมที่สุด

เมื่อคุณมีปัญหา คุณมองปัญหาแบบไหน ? แบบผู้แทนคนแรก ที่มองหาเหตุที่จะถอย มองลงแบบที่จะได้เห็นโคลนตม หรือว่ามองแบบผู้แทนคนที่สอง ที่มองหาเหตุที่จะรุก มองขึ้นเพื่อเห็นท้องฟ้า

แต่ไม่ว่าจะมองวิธีไหนนั้น อย่างน้อยที่สุด หวังว่า คุณอย่าได้แกล้งทำเป็นว่า มันไม่ใช่ปัญหา แกล้งนั่งทับปัญหาซะงั้น

จริงอยู่ที่ว่ามีปัญหาบางลักษณะที่สามารถคลี่คลายไปได้เองเมื่อเวลาผ่านไป เช่นการคิดถึงใครบางคน เมื่อเวลาผ่านไปความคิดถึงก็เริ่มจางลง จนในที่สุด ความคิดถึงนั้นไม่กลายเป็นปัญหาของคุณอีกต่อไป เวลาเป็นเหมือนกับสายน้ำที่ช่วยเจือเกือบทุกสิ่งให้จางลงได้

แต่บ่อยครั้งที่เวลาอาจไม่ใช้สายน้ำธรรมดา แต่เป็นสายน้ำกรดที่กัดกร่อนอะไรก็ตามที่มาอยู่ด้วยกัน นอกจากจะไม่ช่วย กลับจะซ้ำเติมให้สถานการณ์เลวร้ายลง

เวลาที่คุณปวดหัว คุณอาจเพียงแค่พักผ่อนโดยไม่ต้องคิดอะไร นานไปก็หาย แต่ถ้าการปวดหัวนั้นเป็นเพราะก้อนเนื้องอกในสมอง เวลาที่นานขึ้นหมายถึงขนาดก้อนเนื้อยิ่งโตขึ้น อันตรายที่เพิ่มขึ้น และโอกาสรอดที่ลดลง

ดังนั้นมันจะดีกว่า ถ้าคุณมีปัญหา แล้วคุณจะยอมรับว่ามีปัญหา วิเคราะห์มัน แล้วหาวิธีแก้ ส่วนที่ว่าคุณจะวิเคราะห์ว่าเป็นแค่ปวดหัวธรรมดา แล้วไม่ทำอะไรอย่างอื่นนอกจากนอน ก็อีกเรื่องนึงเพราะอย่างน้อย ถ้าคุณรู้ว่าคุณปวดหัว เมื่อได้พักผ่อนแล้วก็ยังไม่หาย คุณจะได้หาวิธีอื่นแก้ไขต่อไป