บทความ
ร้านขายยาเป็นธุรกิจค้าปลีกประเภทหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ
หากพิจารณาตัวอย่างจากร้านขายยาในต่างประเทศ จะเห็นได้ชัดถึงความเป็นธุรกิจค้าปลีก
ที่มีสินค้าอย่างอื่นที่ไม่ใช่เพียงแค่ยาให้ลูกค้าได้หยิบได้เลือกซื้อ
ทิศทางความเจริญเติบโตของธุรกิจค้าปลีกต่างๆ
ขึ้นอยู่กับกำลังซื้อของผู้บริโภคเป็นสำคัญ หากในช่วงใดที่เศรษฐกิจโดยรวมไม่ดี
ผู้บริโภคจะรัดเข็มขัดลดการใช้จ่ายในสินค้าสิ้นเปลืองลงก่อน
แต่ถ้าเศรษฐกิจเฟื่องฟู การคาดการณ์อนาคตของผู้บริโภคเป็นไปในทิศทางบวก
ผู้บริโภคจะกล้าจับจ่ายใช้สอยมากขึ้น สินค้าสิ้นเปลือง
รวมไปถึงสินค้าปัจจัยสี่ที่เน้นคุณภาพมากขึ้นจะเป็นที่ต้องการของผู้บริโภคที่ต้องการยกระดับคุณภาพชีวิตขึ้นไปตามระดับฐานะทางเศรษฐกิจที่ดีขึ้น
ในปี 2556 เศรษฐกิจของสหรัฐ และกลุ่มยูโรโซน
ยังประสบวิกฤติอยู่ การส่งออกจากไทยไปยังประเทศเหล่านี้ซึ่งเคยมีกำลังซื้อสูง
จึงไม่สามารถเพิ่มมูลค่าการค้าได้มากนัก
รัฐบาลจึงต้องหวังพึ่งการใช้จ่ายในประเทศเป็นตัวกระตุ้น GDP
โดยใช้โครงการประชานิยมต่างๆ เป็นต้นว่า โครงการรับจำนำข้าว
โครงการค่าแรงสามร้อยบาททั่วประเทศ
โครงการประชานิยมเหล่านี้
เป็นการยัดเงินใส่มือประชาชน ซึ่งก็คือลูกค้าของธุรกิจร้านขายยาด้วย
ทำให้ลูกค้ามีกำลังซื้อมากขึ้น
นอกจากนี้
ภาครัฐยังจะต้องหวังพึ่งการท่องเที่ยว
โดยดึงนักท่องเที่ยวเข้ามาใช้จ่ายเงินภายในประเทศไทย จะทำให้มีปริมาณเงินหมุนเวียนภายในประเทศมากขึ้น
ยิ่งเป็นการเพิ่มกำลังซื้อของผู้บริโภคภายในประเทศ
การที่ประชาชนมีเงินมากขึ้น
ทำให้การใช้จ่ายเงินง่ายขึ้น
จะให้ความสำคัญกับสิ่งที่จะซื้อในเชิงคุณภาพที่สูงขึ้น กินอาหารที่ดีขึ้น
ซื้อสินค้าที่คุณภาพดีขึ้น จากที่ให้ความสำคัญเพียงแค่อยู่รอด
ก็จะยกระดับคุณภาพชีวิตขึ้นมาถึงความสุขสบาย ต้องการคุณภาพที่ดีของการใช้ชีวิต
การเติบโตทางเศรษฐกิจมีทิศทางการขยายตัวออกสู่ต่างจังหวัดมากขึ้น
เมืองจะโตมากขึ้น
โดยเฉพาะหัวเมืองใหญ่และเมืองชายแดนที่จะโตตามการเกิดขึ้นของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนที่ประชาชนจะผ่านข้ามแดนเพื่อซื้อหาสินค้า
แม้ว่าเมืองในต่างจังหวัดจะมีการเติบโตตามระดับเศรษฐกิจ
แต่ระดับเศรษฐกิจและการเติบโตในแต่ละเมืองไม่เท่ากัน
ระดับของความต้องการของคนส่วนใหญ่ในเมืองนั้นๆจึงไม่เหมือนกันด้วย
เมืองใหญ่ของภูมิภาคเช่นนครราชสีมา พิษณุโลก ประชาชนมีกำลังซื้อสูง
มีความต้องการใกล้เคียงกับกรุงเทพ ต้องการสิ่งที่มีความเป็นพิเศษมากขึ้น
ราคาเป็นปัจจัยในการเลือกลดลง
ส่งผลต่อแนวความคิดในการบริหารธุรกิจค้าปลีกทั้งในเรื่องการเลือกสินค้าขึ้นชั้นวางเพื่อขาย
และการจัดกิจกิจกรรมส่งเสริมการตลาด
การส่งเสริมการตลาดด้วยการส่งเสริมการขาย
ไม่ได้ผลดีเท่ากับการการทำ Layalty Program
ที่สร้างความจงรักภักดีต่อร้าน
ทำให้ลูกค้าอยู่กับร้านเราให้นานที่สุดและมากที่สุด ในทางการค้าปลีก
จะให้ความสำคัญกับราคาน้อยลง แต่จะเพิ่มความสะดวก
และความตรงกับความต้องการของผู้บริโภคมากขึ้นเรื่อยๆ
ในด้านสุขภาพ
ปริมาณเงินในมือผู้บริโภคที่มากขึ้น
ทำให้ความต้องการยกระดับคุณภาพชีวิตของแต่ละบุคคล
เกิดการยกระดับความต้องการจากเพียงแค่ยาในฐานะที่เป็นหนึ่งในปัจจัยสี่
เพื่อให้หายจากการเจ็บป่วย ไปสู่ความต้องการที่จะป้องกันการเจ็บป่วย มีอายุยืนยาว
สมองดี ไปจนถึงให้ความสนใจกับความสวยความงาม หน้าตาดี
โอกาสของร้านขายยาในปี 2556
จึงขึ้นอยู่กับการจัด Assortment ให้เข้ากับปัจจัยทางเศรษฐกิจของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปจากปีที่ผ่านมา
ซึ่งก็มีความแตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ด้วย
จากที่กล่าวมาแล้วว่า
ผู้บริโภคไม่ได้ต้องการเพียงแค่ยา และจะมีกำลังซื้อมากขึ้นด้วย
การจัดส่วนผสมของสินค้าบนชั้นวางให้เหมาะสมกับกลุ่มลูกค้า
โดยมองถึงความต้องการที่จะเปลี่ยนแปลงไปในปีหน้าประกอบด้วย
เพื่อรองรับความต้องการใช้จ่ายเงินของลูกค้าที่จะเข้าร้าน
การเลือกสินค้าเข้าร้าน จึงต้องมีเหตุผล
โดยวางความต้องการของกลุ่มเป้าหมายของร้านเป็นหลัก หากเป็นร้านขายยาในเมืองใหญ่
ก็ควรมีกลุ่มสินค้าที่เป็นสุขภาพเชิงป้องกันมากขึ้น อาจเน้นในเรื่องความงาม
หรืออาจจะไปถึงขั้นการเป็น Specialty Store
หรือการเป็นผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน ซึ่งหากทำได้สำเร็จ
จะเป็นการสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันให้กับร้านของตัวเองให้แตกต่างจากร้านขายยาทั่วไป
การเลือกเป็น Specialty
Store เป็นร้านขายยาที่มีความชำนาญเฉพาะด้าน
ที่เจาะกลุ่มลูกค้าขนาดเล็กลง
แต่ใหญ่พอที่จะอยู่รอดได้ นอกจากจะเป็นการใช้กลยุทธ์สร้างความแตกต่างเพื่อเสริมความได้เปรียบในการแข่งขันของร้านแล้ว
ยังเป็นการกีดกันผู้ประกอบการรายใหญ่ในการเข้าสู่ธุรกิจอีกด้วย
เพราะขนาดของกลุ่มลูกค้า
จะไม่ใหญ่มากพอให้ผู้ประกอบการรายใหญ่เข้ามาหาประโยชน์ได้เพียงพอ หรือเรียกได้ว่า
เค้กก้อนเล็กเกินกว่าที่รายใหญ่จะกินได้อิ่ม
มีปรากฎการณ์อีกสองสามอย่างที่ร้านขายยาควรให้ความสนใจติดตาม
เพราะจะส่งผลต่อพฤติกรรมของลูกค้าที่จะเปลี่ยนแปลงไป
อย่างแรกก็คือความเฟื่องฟูของโลกอินเตอร์เน็ต
เมื่อผนวกเข้ากับความสามารถของโทรศัพท์มือถือยุคใหม่ที่เรียกว่าสมาร์ทโฟน Smart
phone ซึ่งมีความสามารถมากขึ้นจนคล้ายๆกับคอมพิวเตอร์ขนาดเล็กที่สามารถพกติดตัวได้แบบโทรศัพท์มือถือ
และมีจำนวนผู้ใช้มากขึ้นเรื่อยๆ
ผู้บริโภคยุคใหม่ที่เป็นกลุ่มเป้าหมายสำคัญของร้านค้าปลีกต่างๆ
ไม่ใช่คนรุ่นคุณปู่คุณย่า ที่เป็นเจ้าของเงินก้อนมหาศาล หากแต่
เป็นคนรุ่นหลานๆที่อยู่ในวัยเรียน และมีอีกส่วนหนึ่งที่เพิ่งเริ่มชีวิตทำงาน
แม้ว่าคนกลุ่มนี้จะหาเงินได้น้อย แต่มีกำลังซื้อสูงจากการเป็นหลานปู่หลานย่า
คุณปู่คุณย่าแม้จะมีเงินมากจากการอดออมเพราะเคยผ่านยุคของความยากลำบากมาก่อน
แม้จะไม่ยอมตามใจตัวเองในการใช้จ่ายเงิน แต่คนรุ่นนี้มักจะตามใจหลาน
การเลือกกลุ่มเป้าหมายอาจต้องคำนึงถึงเรื่องของความยากง่ายในการตัดสินใจซื้อสินค้าด้วย
นอกเหนือไปจากเหตุผลเรื่องความสามารถในการหาเงิน
ชีวิตออนไลน์
เป็นชีวิตที่สองของคนกลุ่มนี้ หากร้านของคุณต้องการคนกลุ่มนี้เป็นลูกค้า
ก็ต้องคิดถึงการนำธุรกิจเข้าสู่โลกออนไลน์ด้วย ไม่ว่าจะวางตัวเองเป็นแหล่งข้อมูล
หรือไปถึงการเป็นร้านค้าออนไลน์ก็ตาม
ในปี 2556
ประเทศไทยน่าจะมี 3G ที่ทำให้การใช้งานอินเตอร์เนตรวดเร็วขึ้น
น่าจะส่งผลให้ความนิยมในการค้าออนไลน์โตมากขึ้น เพราะสีสันจากลูกเล่นที่มากขึ้นของ
application ออนไลน์ต่างๆ
จะช่วยดึงดูดทั้งลูกค้าและธุรกิจเข้ามาในโลกออนไลน์
อีกปรากฎการณ์ก็คือ
การมีรถยนต์ส่วนตัวของชนชั้นกลางเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ
ธุรกิจจึงต้องสามารถรองรับการเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนตัวของลูกค้าได้
การหาทำเลเปิดร้าน จากเดิมที่อิงจำนวนคนในละแวกใกล้เคียง ก็จะหันมาอิงกับที่จอดรถ
หากไม่สามารถสร้างที่จอดรถของธุรกิจเอง ก็ต้องเปิดร้านใกล้ที่จอดรถ
นี่เป็นการคาดการแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นกับร้านขายยาในปี
2556 หรือ
สองปีก่อนการเข้าสู่การเป็นส่วนหนึ่งของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
ซึ่งจะเป็นการพลิกโฉมเศรษฐกิจโลกให้ย้ายศูนย์มาสู่ซีกโลกตะวันออก
